Herkese güzel bir günden merhabalar, bugün seyir defterimize ağır depresyonla mücadele ederken bir yandan da katatonik hezeyan yaşayan bir hastanın dram yüklü hikayesini ekleyeceğiz. Yaşadığı travmatik olayın etkisiyle uzun süre tedavi gören bir kadının geçirdiği evreler, duygu değişimleri ve psikolojik tedavileri hakkında yer yer renkli yer yer ise siyah beyaz bir film olan bu yapımın ayrıntılarını dilerseniz hep birlikte inceleyelim!
FİLMİN KÜNYESİ
Filmin Adı: Elyse
Yönetmen: Stella Arroyave
Oyuncular: Anthony Hopkins, Lisa Pepper, Tara Arroyave
Tür: Psikolojik, Dram
Süre: 1 Saat 35 Dakika
Yıl: 2020
Travmatik bir olayın ardından yaşanan derin hüznü ve yaşamın evrildiği gri rengi özümseyerek başlayan film, ana karakter olan Elyse’ in sorunlarla boğuşması ve bu sorunlarını aşmak için yardım alma mücadelesi ile başlar. Siyah beyaz çizgilerle aktarılan hikayede, varlıklı bir aileye sahip olan Elyse’ in fotoğrafçı olduğu ancak bir sebeple işine ara verdiği, kocasıyla sorunlar yaşadığı ve çevresiyle arasında donuk bir iletişimin olduğunu görürüz. Peki ya böylesine iyi bir hayata sahip bir kadının ne tür sorunları olabilir?
İlk 50 dakikası siyah beyaz son 45 dakikası ise renkli olarak gösterilen film, bu renk geçişleri ile iki kısma ayrılır. İlki, Elyse’ in sosyal çevresiyle olan çarpık ilişkileri, duygusal geçişler ve dramatik tartışmalarla geçerken ikinci kısım ise sebeplerin ortaya çıktığı, gerçek hayatın renkli ancak çarpıcı gerçeklerle dolu olan tarafını gözler önüne serildiği kısımdır.
Siyah beyaz sahnelerin sonu, öğle yemeği partisinde gerçekleşen şiddetli bir tartışmayla olur. Elyse ve eşi arasında geçen bu tartışma, sahnelerin renklenmesi ve Elyse’ in bir hastane odasında uyanması ile boyut değiştirir. Elyse için gerçek hayat başlamıştır ve o artık ağır bir depresyon ve katatoni hastasıdır.
Filmin ilk bölümünde, yaşadığı tüm problemlerin çözümünü aramak üzere bir psikiyatr ile görüşmeye başlayan Elyse, entellektüel ve bir o kadar da gerçekçi bir psikolojik danışma seansına tanık olur. Ancak görüşme boyunca bazı soruları yanıtlamaktan kaçınır ve açığa çıkarmak istemediği bilinçaltı, psikiyatrın gözünden kaçmaz. Acaba bu tedavi yöntemi Elyse için başarıyla sonuçlanacak mıdır?
DİZİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ – DİKKAT SPOİLER ALANI –
Filmin başlarında Elyse’ in paramparça eden olayın ne olduğu açıklanmaz ve yaşananların tahmin etmek seyircinin gözlemine kalır. Gelgitlerle dolu ana karakterin eşiyle olan kuru diyaloglarının ardında derin anlamlar yatar. Ara sıra kadraja giren çocukları ve bakıcıları ise olayların dönüm noktasını oluşturur.
Olaylar sondan başa doğru ilerlemektedir ve Elyse’ in siyah beyaz olan ilk bölümde sergilediği davranışların sebepleri renkli bölümde yavaş yavaş ortaya çıkmaktadır. Yaşadığı yoğun kuşku duygusunu bir türlü aşamayan Elyse, eşiyle sık sık kavga etmekte ve onu sekreteri Carmen’ den kıskanmaktadır. Aynı zamanda bakıcılarının kızı olan Carmen, olayların yön değiştirmesinde kilit bir öneme sahiptir.
Güzel bir akşamüstü, Elyse ve ailesi evlerinin bahçesinde piknik yaparken bir anda Elyse’ in sekreteri görmesi ve eşiyle aralarında nükseden tartışma sonucunda Elyse arabasına biner ve ortamı terk etmeye hazırlanırken arkasında beliren çocuğuyla onun bakıcısını gözden kaçırır. Birden gerçekleşen olayda Elyse ikisinin de ölümüne sebep olur ve bu olay sonucunda Elyse katatoni ile mücadele etmeye başlar. Katatoni, uzun zamandır şizofreninin bir alt dalı olarak görülen ancak DSM-V ile birlikte farklı sebepler ve hastalıklarla da görülebileceği fikri üzerinden yoğunlaşılan bir tür rahatsızlık çeşididir. Kasların katı bir forma bürünmesi ve sabit bir duruş ile karakterize olmuş katatoni, Elyse’ in hastanede geçirdiği zaman diliminde psikiyatr ile olan görüşmelerinde sıkça görülür.
Elyse’ in doktoru psikiyatr Philip Lewis, onunla yakından ilgilenir ve hastalığın teşhisinden sonra Elyse’ in ECT (EKT) tedavisi olması hususunda karar kılar. Elektrokonsültif Terapi olarak geçen bu tedavi yöntemi, geçmişten günümüze kullanılan bir tekniktir ve elektroşok uygulaması olarak kullanılan psikiyatrik bir tedavi yöntemdir. Filmde geçen ilginç bir detayda ise bu yöntemin Amerika’ da kullanım durumuyla ilgili seyirciye önemli bir bilgi verilir. Tedaviler genelde aile onayı ile başlamaktadır; ancak EKT uygulamasında devlet onayı alınmaktadır. Aynı tedavi yöntemi, Wakefield isimli bir psikiyatri hemşiresinin hayatının anlatıldığı ve benim de Psiket Danışmanlık’ ta yazmış olduğum dizi önerisinde geçmekte idi. Bu kez Avustralya’ da geçen olayda aileyle yöntem hakkında görüşülen bir sahne yer almaktaydı.
Elyse’ in annesiyle olan ilişkileri de çalkantılıdır ve filmde bu durum sıkça hissettirilir. Babasının ölümünün ardından annesiyle bir yaşam süren Elyse, babasının ölüm sebebini eşinden saklamıştır ve yalanın ortaya çıkması olayında da anne figürü ortaya çıkarılır. Her ne kadar anlaşamasalar da hastanede en büyük destekçilerinden biri yine annesidir ve sonunda da anneyle olan bağının devam ettiği sinyali izleyiciye verilir.
Tedavi her ne kadar erken başlasa da Elyse için iyileşme dönemi oldukça uzun sürmüş ve böylesine bir olayın yaralarının sarılması için birden fazla yöntemden faydalanılmıştır. Doktoru tarafından organize edilen tedavide ailenin işbirliği oldukça önemlidir; ancak bu dönemde eşi Elyse ile olan evlilik birlikteliğini bitirme kararı alır. Böylece yeni bir yaşam dönemi daha başlar.
İzlerken travma ve etkileri üzerine oldukça bilgilendirme yapan bu film ile ilgili tek olumsuz eleştirim, sonunun hikayeyi sığ bir tarafa çekmesidir. Böylesine güçlü ve dramatik bir yapımda mutlu sona ulaştırmak için yeni evliliklerin yapılması ve yaraların başka bir çocukla sarılabileceği mesajının fazlaca zorlama olduğunu düşünüyorum. Elyse’ in mektubu olmadan bitmiş olsa film çok daha anlamlı bir final sahnesi yakalamış olurdu. Yine de bütünüyle baktığımda psikolojiye dair ince detaylarla bezeli bir film olması sebebiyle başarılı buldum diyebilirim.
Herkese keyfili seyirler dilerim.
Psiket..
