Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), insan davranışlarını bilişsel ve davranışsal olarak inceleyen yapılandırılmış bir terapi şeklidir. Yapılan araştırmalar, BDT’ nin etkililiğini ortaya koymuş ve günümüzde sıklıkla kullanılan bir terapi şekli olmuştur.
BDT’ nin bazı temel varsayımları bulunmaktadır. 2 ana başlıktan oluşan bu varsayımlar “şemalar” ve “otomatik düşünceler” olarak ayrılmaktadır. Şemalar, temel inançlar ve ara inançlar olarak ayrılmaktadır.
Otomatik düşünceler, biliş akışını oluşturan özel ve imgesel parçalara verilen addır.
“Asla yapamayacağım.”
Temel inançlar, geçmiş yaşantı ve deneyimlerden oluşan varsayımlardır.
“Yetersizim.”
Ara inançlar, olumsuz temel inançlardan korunmak için geliştirilen bir koruyucu tampondur.
“Hata yaparsam herkes benimle dalga geçer.”
ABC MODELİ NEDİR?
“Tepkilerimizi ortaya koyan itici güç olayları yorumlama biçimimizdir.” düşüncesinden yola çıkılarak hazırlanan bir modeldir.
A – OLAY B – DÜŞÜNCE C – TEPKİ
ABC Modeli, ilerleyen yıllarda geliştirilerek ABCDE olarak düzenlenmiştir.
D – YENİDEN YAPILANDIRMA E – ETKİ VE DEVAMINDA GELİŞEN YENİ DUYGULAR
Bir örnek ile açıklayacak olursak;
A: Yolda yürürken karşılaştığım arkadaşım bana selam vermedi.
B: Beni sevmiyor.
C: Bana selam vermediği için kızgınım.
Olayı yeniden yapılandıralım;
A: Yolda yürürken karşılaştığım arkadaşım bana selam vermedi.
B: Dalgın ya da düşünceli olabilir.
C: Bana selam vermemesinin başka bir sebebi olabileceği için iyi hissediyorum.
KAYNAKÇA
Özcan, Ö. ve Çelik-Gül, G. (2017). Bilişsel Davranışçı Terapi. Türkiye Klinikleri J Child Psychiatry-Special Topics, 3(2).
