👨👩👧👦Herkese merhabalar, bugün genogram kavramından bahsedeceğiz. Aile terapileri içerisinde geniş bir yer edinmiş olan bu kavramın doğuşu ve günümüzdeki kullanımlarına ilişkin bilgiler temel aile terapileri ile ilişkilidir. Aile terapilerinden biri olan Bowenian Aile Terapisi, genogram kavramını literatüre kazandırmış ve günümüz terapi sistemlerinin temelini oluşturmuştur. Haydi Bowenian Aile Terapisi ve genogram kavramını birlikte inceleyelim!
👨👩👧👦Aile terapileri pek çok kuramcı ve kavramı içine alan ama temelde bireyin psikolojik sağlamlığı, özgüveni ve problem çözme becerilerini arttırmayı amaçlayan terapilerin genel adıdır. Bireyin sorunlarının çözümünü sağlamasında aile faktörünün önemi ile birey-aile ikileminin dönüm noktaları bu terapi türlerinde farklı bakış açılarıyla ele alınır. Kimi kuramda bireyin kendini gerçekleştirme sürecinin terapötik işlevine kimi kuramda ise ailenin bütün olarak terapi sürecine katılımının önemine vurgu yapılır. Bakış açısı ne olursa olsun ayrılmaz bir bütün olan birey ve aile sistemlerinin işlevselliğini sağlamak temel amaçtır.
👨👩👧👦Bowenian Aile Terapisi, klasikleşmiş psikanalitik kuramın ilke ve tekniklerini temel alarak oluşturulmuş bir aile terapisidir. Murray Bowen tarafından ele alınan kuramda, bireyin tanınması ve anlaşılması sürecinin ailenin de tanınmasıyla mümkün olabileceği vurgusu yapılmıştır. Bireyin kendi benliğini koruyabilmesi için aile sistemlerinin başarılı bir biçimde çözümlenmesi ve bireyin bu sistemler içerisinde var olabilme gücünün desteklenmesi temel öğretilerden biridir.
👨👩👧👦Bowen\’ in kuramında iki zıt kutbun varlığından bahsedilir. Kişinin kendisini farklı bir birey olarak ayrıştırması, ailelerle olan iletişimin yüksek olması ve aynı zamanda toplum içinde kendi fikirlerini açıkça ifade etme ve bağımsızlık duygusunu geliştirme gibi özelliklerle karakterize olmuştur. Kişinin aileyle birleşmesi ise ortak kabul edilen duygu ve düşüncelerden etkilenme ve farklı fikirlere açık olmama ile bütünleşmiş bir kavramdır. Kişiler bu iki zıt kutuptan birine yakındır ve yakın olduğu kutbun özelliklerine paralel bir hayat sürer.
👨👩👧👦Bowen\’ in kuramında önemli bir yer eden bir diğer kavram ise üçgenlerdir. İkili ilişkiler belirli bir denge üzerine kurulu olup bu dengenin bozulması halinde oluşan kaygı ve stres sonucunda, ilişkiye üçüncü bir kişi dahil olur. Yeni durumda oluşan üçgen, ilişkilerdeki kaygının azalmasına yardımcı olmaz. Hamilelik döneminde veya ilişkilerin zor bir dönemece girdiği zamanlarda karşılaşılan aldatma durumları, sorunlu evliliklerin kurtarıcı olarak düşünülen bebek faktörü, problemlerin çözümüne katkı sağlayacağı düşünülerek aile içi olayların tanıdık, akraba, komşu gibi üçüncü şahıslarla paylaşılması ikili ilişkilerin evrildiği üçgenlere birer örnektir.
👨👩👧👦Ailelerde oluşan kaygı düzeyinin azaltılması ve bireyin kendisini yakın çevresinden sağlıklı bir şekilde ayrıştırması Bowenian Aile Terapisinde önemli bir terapötik amaçtır. Bu amacın gerçekleştirilmesi sürecinde ise genogram tekniği kullanılır. Genogram, aile ilişkilerini birden fazla değişken yardımıyla gösteren bir tür haritadır. Bowen, en az 3 kuşağın dinamiklerinin araştırılmasının önemi üzerinde durmuştur. Günümüzde soy ağacı olarak da bilinen genogram temelde daha ayrıntılı analiz gerektirmesiyle ayrılan tekniktir. Soyağacı tekniği, bir kişinin kendisinden önceki kuşaklarını göstermektedir. Bilinen en eski kişiye kadar gidilebilen bu teknik genellikle ağaç şeklinde çizilir ve köklerden başlayarak ağacın dallarına kadar sürüp gidebilir. Genogram ise çok faktörlü bir sistemdir. Sistemde yer alan kişilerin cinsiyetleri, yaşları, meslekleri, medeni halleri, akrabalık ilişkileri, ilişki türleri, hastalıkları (fiziksel, psikolojik vb.), yetenekleri, bakış açıları gibi pek çok faktör haritada yer alır.
👨👩👧👦Terapistler aile dinamiklerini araştırmak ve aile ilişkilerinin çözümlenmesi sürecinde fayda sağlamak için genogram tekniğini kullanırlar. Genogram tekniği, kuşaklar arası pek çok ilişkinin anlaşılmasını kolaylaştırdığından terapistlerin danışma sürecinde sıklıkla kullandıkları bir teknik olmuştur. Yapılan değerlendirmeler sonucunda, ayrıntılı çözümlemelere ve aile yapısının incelenmesine katkı sağlar. Bireylerden toplanan bilgiler ile terapinin temel amaçlarına ve terapötik sürecin sağlıklı bir şekilde yürütülmesine destek olunur.
👨👩👧👦Genogram tekniğinin günümüzde pek çok aile terapisinde kullanılması işlevsel bir yönteme sahip olmasıyla eşdeğer görülebilir. İnsanların kendi atalarını bilmesi ve kökenlerinden gelen bazı temel özelliklere hakim olmak istemesi doğaldır. Ülkemizde de bir dönem e-devlet sistemi üzerinden açılan soyağacını görebilme seçeneği, sistemde bir yoğunluk oluşturmuş ve pek çok kişi kendi soyağacına bakmak için kurumlar önünde uzun kuyruklar oluşturmuştur.
👨👩👧👦Geçmişin izleri ile günümüzün özelliklerini birleştiren genogram tekniği, terapötik sürecin kilidini açacak temel bir anahtar göreviyle psikolojik danışma sürecinde kullanılmaktadır. Sizler de aile terapileriyle ilgilenen bir danışman iseniz genogram tekniğini iyice anlamalı ve profesyonelce kullanmak için Bowenian Terapi konusunda gerekli eğitimlere katılım sağlamalısınız.
👨👩👧👦Herkese terapötik günler dilerim.
👨👩👧👦Psiket..
